การแจ้งความกรณีเด็กหาย ถือว่ามีความจำเป็นเร่งด่วนมาก ไม่ว่าเด็กคนนั้นจะหายไปเพราะสาเหตุใดก็ตาม เนื่องจากมีความเสี่ยงต่อสวัสดิภาพและความปลอดภัยของเด็กที่หายไป ทั้งนี้ จึงต้องนำกลไกทางด้านกฎหมายที่เกี่ยวข้องมาปรับใช้ในการติดตามเด็กกลับคืนสู่ครอบครัว การปรับข้อเท็จจริงให้คนหายเป็นผู้เสียหายจากการกระทำความผิดอาญา
กรณีการแจ้งความเด็กหายนั้น ทางครอบครัวควรวิเคราะห์หรือจำแนกสาเหตุการหายไปของเด็กในความปกครองเสียก่อนในเบื้องต้น เพื่อนำข้อเท็จจริงดังกล่าวแจ้งความกับเจ้าหน้าที่ตำรวจ ทั้งนี้ การนำมาตรการทางด้านกฎหมายมาปรับใช้นั้น ก็เพื่อทำให้เกิดผลในรูปของคดี หรือ เพิ่มความสำคัญของเรื่องดังกล่าวในกรณีที่ข้อเท็จจริงนั้น มิใช่คดีอาญา เช่น เด็กที่หายออกจากบ้านไปด้วยตนเองเพราะติดเกมส์ เป็นต้น
สาเหตุที่ต้องมีการปรับข้อเท็จจริงให้เป็นคดีอาญานั้น ก็เนื่องจากเป็นการเพิ่มอำนาจสอบสวนและอำนาจสืบสวนของเจ้าหน้าที่ในการติดตามตัวเด็กให้กลับคืนสู่ครอบครัว
กฎหมายที่นำมาปรับใช้สำหรับกลไกในการติดตามเด็กหาย
ในกรณีที่มีการหายตัวไปของเด็กจากสาเหตุใดสาเหตุหนึ่ง จากประเภทการหาย
ให้นำกฎหมายอาญามาปรับใช้เมื่อแจ้งความเด็กหายในความผิดฐานพรากผู้เยาว์ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 317-319 และ พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก
ส่วนในกรณีที่เด็กหายออกจากบ้านไปเนื่องจากสาเหตุ
กรณีการหายดังกล่าวยังไม่ถือว่าเป็นคดีจึงนำ พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก มาปรับใช้ในการติดตามเด็กหาย
กลไกพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็กในการติดตามเด็กหาย
ครอบครัวเด็กหายสามารถหยิบยกกฎหมาย พ.ร.บ.คุ้มครองเด็ก ใช้อ้างในการติดตาม เด็กหายได้ทุกกรณี โดยไม่จำเป็นต้องเกี่ยวเนื่องกับคดีอาญาก็ได้ เพราะเด็กทุกคนต้องได้รับการคุ้มครอง ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองเด็ก ดังนั้น เมื่อครอบครัวไปแจ้งความเด็กหายแล้ว จึงทำให้มีสิทธิในการร้องขอให้เจ้าหน้าที่ตำรวจช่วยเหลือในการติดตามหาเด็กคนดังกล่าวต่อไป โดย ตาม พ.ร.บ.คุ้มครองเด็ก ถือว่า เด็กที่หายออกจากบ้านไปนั้น “เป็นเด็กที่เสี่ยงต่อการกระทำผิด” และ “เป็นเด็กที่ต้องได้รับการคุ้มครองสวัสดิภาพ” จึงเป็นอำนาจหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจในการติดตามตัวเด็กหายกลับคืนสู่ครอบครัว
สิทธิที่ครอบครัวสามารถร้องขอให้เจ้าหน้าที่ตำรวจช่วยเหลือในการติดตามเด็กหาย ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546
ดังนั้น เมื่อมีกรณีเด็กหายเกิดขึ้นทุกกรณี ครอบครัวสามารถขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่ตำรวจได้ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็กได้ทันที โดยไม่จำเป็นต้องมีการแจ้งความเป็นคดีอาญาแต่อย่างใด
สถานที่แจ้งความกรณีเด็กหาย
สถานีตำรวจใกล้บ้าน --- เป็นหน่วยงานแรกที่ครอบครัวควรไปแจ้งความ
กรณีเป็นเหตุเร่งด่วนหรือไม่ได้รับความสะดวกจากสถานีตำรวจท้องที่ สามารถไปแจ้งความเพิ่มเติมได้ที่
ศูนย์สวัสดิภาพเด็ก เยาวชน และสตรี (ศ.ดส.) --- เฉพาะกรณีที่เกิดขึ้นในกรุงเทพมหานคร โทร 0-22821815
กองบังคับการปราบปรามการกระทำความผิดต่อเด็ก เยาวชน และสตรี (ป.ดส.) -- ทุกกรณีทั่วประเทศ โทร 0-2511-4874